Sámi - Indigenous People of the North
De Sámi Rendier/Kariboeherders!
 |
Foto Anton Petrus |
Vroeger stonden ze bekend als Lappen maar de Sámi ervaren dit als een belediging
Veel van de voorouders, met vaak Finse identiteit, emigreerde tussen 1850-1935 uit Lapland naar Noord-Amerika uit angst voor etnische vervolging.
Er wonen zo’n 30.000 afstammeling, genaamd Sámi Americans, in Washington en langs de Midwest staten Minnesota, Wisconsin en Michigan en Alaska.
De Amerikaanse overheid financierde eind 19e eeuw, de verhuizing van Sámi rendierherders om daar de inheemse volkeren zoals Inupiaq en Yup’ik de kunst van de rendierfokkerij te leren in Alaska. Want de traditionele bronnen van levensonderhoud door de zee-, walrus- en walvisjacht niet meer voldeed door overbevissing.
Een eerste poging om dit te doen met uit Rusland afkomstige Chuckchi herders werd geen succes omdat ze niet goed uitkwamen met de Alaskaanse Inupiaq.
De eerste groep van 16 herders kwam, na een 3 maanden lange reis, aan in Alaska aan bij het Teller Reindeer Statio in Port Clarence, waar ze een contract kregen van 3 jaar voor $27,50 per maand.
Aan het einde van het contract gingen veel herders op zoek naar andere locaties en inkomsten.
In 1937 werd de Reindeer Act in het leven geroepen door President Franklin D. Roosevelt, deze hield in dat het de Sámi en alle niet Native-Alaskans verboden was een rendier kudde te houden.
Hierdoor werden ze gedwongen hun aangekochte en gefokte dieren te verkopen aan de overheid voor een schamele $3 per dier.
En opnieuw verliet het Sámi volk noodgedwongen Alaska om elders in hun levens onderhoud te voorzien en verspreiding zich over Noord-Amerika.
Dit zorgde ervoor dat weinig Sámi Americans op de hoogte/bewust zijn van hun afkomst en de tradities niet kennen.
Tegenwoordig proberen de Sámi-Americans hun identiteit weer terug te krijgen en houden jaarlijks een bijeenkomst genaamd FinnFest.
Het wordt elke keer op een locatie gehouden
In Duluth, Minnesota kun je bv een bezoek brengen aan het Sami Cultural Center of North America.
Het lezen van sneeuw!
De gemeenschap houdt zich veel bezig met het luisteren naar het milieu, want milieu heeft volgens hen een belangrijk verhaal te vertellen.
Daarom zien zij sneeuw en de verbinding met de winter als groot “Sami-Erfgoed”.
Er wonen zo’n 30.000 afstammeling, genaamd Sámi Americans, in Washington en langs de Midwest staten Minnesota, Wisconsin en Michigan en Alaska.
De Amerikaanse overheid financierde eind 19e eeuw, de verhuizing van Sámi rendierherders om daar de inheemse volkeren zoals Inupiaq en Yup’ik de kunst van de rendierfokkerij te leren in Alaska. Want de traditionele bronnen van levensonderhoud door de zee-, walrus- en walvisjacht niet meer voldeed door overbevissing.
Een eerste poging om dit te doen met uit Rusland afkomstige Chuckchi herders werd geen succes omdat ze niet goed uitkwamen met de Alaskaanse Inupiaq.
De eerste groep van 16 herders kwam, na een 3 maanden lange reis, aan in Alaska aan bij het Teller Reindeer Statio in Port Clarence, waar ze een contract kregen van 3 jaar voor $27,50 per maand.
Aan het einde van het contract gingen veel herders op zoek naar andere locaties en inkomsten.
In 1937 werd de Reindeer Act in het leven geroepen door President Franklin D. Roosevelt, deze hield in dat het de Sámi en alle niet Native-Alaskans verboden was een rendier kudde te houden.
Hierdoor werden ze gedwongen hun aangekochte en gefokte dieren te verkopen aan de overheid voor een schamele $3 per dier.
En opnieuw verliet het Sámi volk noodgedwongen Alaska om elders in hun levens onderhoud te voorzien en verspreiding zich over Noord-Amerika.
Dit zorgde ervoor dat weinig Sámi Americans op de hoogte/bewust zijn van hun afkomst en de tradities niet kennen.
Tegenwoordig proberen de Sámi-Americans hun identiteit weer terug te krijgen en houden jaarlijks een bijeenkomst genaamd FinnFest.
Het wordt elke keer op een locatie gehouden
In Duluth, Minnesota kun je bv een bezoek brengen aan het Sami Cultural Center of North America.
Het lezen van sneeuw!
De gemeenschap houdt zich veel bezig met het luisteren naar het milieu, want milieu heeft volgens hen een belangrijk verhaal te vertellen.
Daarom zien zij sneeuw en de verbinding met de winter als groot “Sami-Erfgoed”.
Ze hebben zelfs meer dan 200 woorden voor sneeuw en ijs.
Het algemene woord voor sneeuw is “muohta”, “åppås” betekent ongerepte sneeuw en “skabrram” betekent sneeuwdrift.
“Cuokca” is een simpel woord voor: een brug van ijs of sneeuw gevormd over een rivier en “roahtti” betekent klein plekje waar de sneeuw begint te smelten en de lente aankondigt.
Om een goede rendiermigratie te kunnen hebben heeft de Sámi, sneeuw leren lezen.
Het kunnen herkennen en benoemen van bv “skarta”.
Skarta geeft aan dat regen een harde korst/laag op de sneeuw heeft gevormd waar de rendieren niet moeilijk kunnen grazen.
Maar sneeuw lezen kan ook een groter verhaal vertellen over de ontwikkeling van het seizoen in het algemeen, bv naarmate de sneeuwlagen zich opstapelen, vertelt het een groter verhaal over de lengte van de winter.
Het algemene woord voor sneeuw is “muohta”, “åppås” betekent ongerepte sneeuw en “skabrram” betekent sneeuwdrift.
“Cuokca” is een simpel woord voor: een brug van ijs of sneeuw gevormd over een rivier en “roahtti” betekent klein plekje waar de sneeuw begint te smelten en de lente aankondigt.
Om een goede rendiermigratie te kunnen hebben heeft de Sámi, sneeuw leren lezen.
Het kunnen herkennen en benoemen van bv “skarta”.
Skarta geeft aan dat regen een harde korst/laag op de sneeuw heeft gevormd waar de rendieren niet moeilijk kunnen grazen.
Maar sneeuw lezen kan ook een groter verhaal vertellen over de ontwikkeling van het seizoen in het algemeen, bv naarmate de sneeuwlagen zich opstapelen, vertelt het een groter verhaal over de lengte van de winter.
 |
Foto Frostnip |
In Alaska & Canada heten het rendieren Kariboe terwijl in Europa ze rendieren worden genoemd.
Alleen het half gedomesticeerde kariboe’s worden rendieren genoemd.
Er leven geen Sámi meer in Alaska maar hun afstammelingen en nalatenschap wel.
In 2004 werd de eerst Sámi Raindeer People of Alaska expositie geopend in Bethel,Alaska in het Yupiit Piciyarait Museum.
Deze tentoonstelling vertelt het verhaal van de families die van Lapland naar Alaska kwamen.
De kariboe kuddes migreren 2 keer per jaar dwars door Canada. De beste tijd om kariboe te zien is medio februari t/m medio juni.
Het meest indrukwekkend is de voorjaarsmigratie, er trekken dan zo’n 200.000 dieren naar het noorden om daar hun kalveren geboren te laten worden. Hij begint meestal in maart en duurt tot eind juni.
Ze verdelen zich in grote groepen, soms kun je als je op je juiste plek, de juiste tijd en het niet te warm is, kun je soms wel tienduizenden dieren zien op een plek.
 |
Foto NPS/Kyle Joly |
Ze volgen drie routes:
de Richardson, Barn en de British Mountains,
de Old Crow-route die de Porcupine River oversteekt in de buurt van de nederzetting Old Crow,
de Arctic Village-route die de East Fork van de Chandler River kruist.
Met vriendelijke reisgroet
Hedy Talens
Reizenenmeer Canada / Reizenenmeer Blog / Reizenenmeer Fotografie
Voor de FB leden: Canada Reis Info – Pure Passie! – lid worden is simpel: aanvragen en de 3 vragen
invullen en wij doen de rest.
de Richardson, Barn en de British Mountains,
de Old Crow-route die de Porcupine River oversteekt in de buurt van de nederzetting Old Crow,
de Arctic Village-route die de East Fork van de Chandler River kruist.
Met vriendelijke reisgroet
Hedy Talens
Reizenenmeer Canada / Reizenenmeer Blog / Reizenenmeer Fotografie
Voor de FB leden: Canada Reis Info – Pure Passie! – lid worden is simpel: aanvragen en de 3 vragen
invullen en wij doen de rest.
Reacties
Een reactie posten